توزيع هوا در استخرها
استخرها به دو شکل روباز و بسته ساخته می شوند. استفاده از طراحی سیستم گرمایی برای تهویه مطبوع و توزیع مناسب جریان هوا عامل مهمی در دستیابی به کیفیت قابل قبول هوای سطح استخر دارد؛ و باید به گونه ای باشد که از تجمع آلاینده و تقطیر بخار آب جلوگیری کند. یکی از بهترین روشهای توزیع هوا در سالن استخر ورود هوای تازه و گرم از پایین ترین نقطه سالن و خروج هوای مرطوب از بالاترین نقطه زیر سقف سالن استخرمی باشد.
در استخر براي كنترل دماي آب و هواي استخر از دو ترموستات استفاده مي شود.میزان متوسط سرعت هوا روی سطح آب در استخر طبق استاندارد حدود 70 الی 100 فوت در دقیقه می باشد
تهویه در استخر سر پوشیده به دلایل زیر صورت می گیرد:
ا- کنترل رطوبت
2- جریان هوا در استخر برای تامین هوای تازه
3- کنترل بوی کلر آب
4- تنظیم گرمایش آب
عوامل موثر بر کیفیت هوای داخل استخر
- نرخ تعویض هوا
- كنترل رطوبت
- گرمايش هواي استخر
- طراحي كانال
نرخ تعویض هوا
نرخ تعویض هوا در سیستم متریک و انگلیسی طبق رابطه زیر محاسبه می شود.
| در سیستم متریک | AcH=(VL / 3600*Q) |
| در سیستم انگلیسی | AcH=(60*Q)*VL |
نماد متغیرها طبق جدول زیر می باشد.
| AcH | دفعات تعویض هوا در هر ساعت. |
| VL | حجم فضای داخل |
| Q | مقدار هوای وارد شده به استخر |
نرخ تهویه مورد نیاز برای استخرها حداکثر شش بار در ساعت می باشد. جدول زیر نرخ تعویض هوا در استخرها بر مبنای توصیه انجمن ASHRAE. را نشان می دهد.
| نوع استخر | تعداد دفعات تعویض هوا در هر ساعت |
| استخر های بدون جایگاه تماشاگران | 4 تا 6 بار |
| استخر های با جایگاه تماشاگران | 6 تا 8 بار |
| استخرهای درمانی | 4 تا 6 بار |
كنترل رطوبت
یکی از مهم ترین عامل ایجاد فرسایش در تجهیزات استخر، میزان رطوبت موجود در استخر می باشد که به عوامل مختلفی بستگی دارد.
سیستم کنترل رطوبت شامل واحد اگزوز فن، واحد رطوبت گیر، واحد پیش گرمکن، واحد هوای تازه، دمپر، سنسورها، واحد PLC، درایو اینورتر و فیلترها تشکیل شده است.
- دمای هوا
- دمای آب
1-2 دمای هوا
در فصل تابستان که هوا گرم تر می باشد؛ رطوبت و میزان بخار آب در هوا بیشتر است و در زمستان بدلیل سرما رطوبت هوا کمتر است و باید با صرف انرژی حرارتی هوا را گرم کرد.
تهویه هوا در تابستان:
در فصل تابستان هوای مرطوب استخر ابتدا توسط اگزوزفن تخلیه می شود و هوای محیط بعد از تصفیه شدن در واحد تازه، توسط فیلترها به محوطه استخر فرستاده میشود. توصیه میشود که حداکثر نرخ تعویض هوا در این فصل 14 بار در ساعت باشد.
تهویه هوا در زمستان:
در زمستان اگزوز فن هوای تخلیه شده را وارد واحد رطوبت گیر مینماید تا رطوبت اضافی گرفته شود؛ بعد از آن وارد واحد پیش گرمکن شده و گرم می شود ؛ در نهایت توسط فیلترها به محیط داخل باز میگردانند. حداکثر نرخ تعویض هوا حدود 6 بار در ساعت است
در زمستان معمولا 20%درصد هوای تخلیه شده به محیط خارج فرستاده میشود و موجب میشود که علاوه بر صرفه جویی در مصرف انرژی و تامین گرمایش و رطوبت کافی اکسیژن مورد نیاز محیط نیز به خوبی تامین گردد
2-2 دمای آب
زمانی که اختلاف زیادی میان دمای آب استخر و دمای محیط باشد، مقدار تبخیر آب زیاد می شود و در راستای آن باعث افزایش رطوبت محیط می شود. اختلاف دمای معمول بین 2یا3 درجه سانتی گراد است.
عوامل موثر در نرخ تبخير آب استخر:
موارد زیر در محاسبه نرخ تبخیر هوا باید در نظر گرفته شوند.
سطح آزاد آب استخر رابطه مستقیم با نرخ تبخیر آب دارد. افزایش سطح استخر برابر است با افزایش نرخ تبخير آب و بالعکس
دمای آب رابطه مستقیم با نرخ تبخیر آب دارد. افزایش دمای آب با افزایش نرخ تبخير آب برابر است. بالا بودن دمای آب علاوه بر بالا رفتن نرخ تبخیر، مشکلات زیر را در پی دارد:
افزایش سرعت رشد و تکثیر میکروارگانیسم ها
افزایش انرژی مصرفی سیستم تهویه و افزایش هزینه سیستم
دماي هواي استخر برای کاهش نرخ تبخیر آب، باید به میزان 1-2 درجه سانتی گراد از دمای آب بالاتر باشد.
دماي آب استخر و دمای هوای محیط استخر رابطه معکوس با نرخ تبخیر آب دارد. کاهش دمای هوای نسبت به دماي آب، باعث افزایش نرخ تبخیر آب می شود.
میزان رطوبت نسبی هوا رابطه مستقیمی با ترخ تبخیر آب دارد و باید در سطح معینی نگه داشته شود. زیرا پایین بودن رطوبت نسبی هوای استخر ، باعث افزایش انرژی سیستم تهویه برای رساندن آن به سطح معین می شود و باعث افزایش هزينه هاي جاري سيستم می شود. بالا بودن رطوبت نسبی ها علاوه بر آسیب رساندن به شناگران، در بلندمدت به سازه های استخر آسیب می رساند.
جريان هواي روي سطح آب رابطه مستقیم با نرخ تبخیر آب دارد. افزایش جريان هواي روي سطح آب در استخر باعث افزایش نرخ تبخیر آب می شود.
بار نهان داخلي استخر ها از تبخیر آب استخر و دمای هوای استخر ناشی می شود که بر میزان افزایش رطوبت موثر است.
محدوده معمول دمای آب استخر طبق استاندارد بین 26-28 درجه و جکوزی 40 درجه تعیین شده است.
| جدول محدوده دمای آب ، دمای هوا و رطوبت نسبی براساس نوع استخر طبق انجمن ASHRAE | |||
| نوع استخر | دمای هوا | دمای آب | رطوبت نسبی |
| استخرهای تفریحی | 29-24 درجه | 29-24 درجه | %60-50 |
| استخر های درمانی | 29-27 درجه | 35-29 درجه | %60-50 |
| استخرهای قهرمانی | 29-26 درجه | 28-24 درجه | %60-50 |
| استخرهای غواصی | 29-27 درجه | 32-27 درجه | %60-50 |
| استخرهای سالمندان | 32-29 درجه | 32-29 درجه | %60-50 |
| استخرهای هتل ها | 29-28 درجه | 30-28 درجه | %60-50 |
| جکوزی ها | 29-27 درجه | 40-36 درجه | %60-50 |
جدول فوق نشان داد؛ دمای آب استخر برای شناگرانی که تحرک کمتری دارند باید کمی بیشتر از محدوده معمول باشد.
گرمايش هواي استخر
گرمایش هوای استخر که توسط سیستم های رطوبت گیری انجام می شود؛ باید ابتدا براساس مورد نیاز کاربران باشد.
واحدهای گرمایی برای گرمایش هوای استخر در انواع دیواری، سقفی ، زمینی و با كوئل گرمایی ،آب داغ ، بخار در ظرفیت بالا و گرمکن الکتریکی در ظرفیت پایین تر ساخته می شوند. ظرفیت واحدهای گرمایی توسط ترموستات کنترل می شود.
چگونگی توزیع هوا در فضای استخر در گرمایش هوای استخر کمی موثر است.
کانال
طراحی صحیح كانال و تجهیزات جانبی از عوامل تضمین كننده كاركرد صحیح تجهیزات خواهد بود .
-برای جلوگیری از خوردگی تجهیزات و کانال ها بهتر است که از ورق هاي گالوانيزه ،آلومينيوم ، كانال هاي فايبر گلاس يا كانال هاي سلولزي و مواد پليمري استفاده شود و براي كانال هاي زير كف بهتر است از كانال هاي غير فلزي يا كانال هاي فلزي با روكش محافظ استفاده شود.
-باید از اتصالات انعطاف پذیر برای جلوگیری از انتقال ارتعاشات سیستم به سازه در محل اتصال کانال به سیستم استفاده کرد.
-برای جلوگیری از تقطیر بخار آب در کانال ها و عدم ورود هوا، قسمت های خارجی کانال باید عایق کاری شود.
-برای کاهش فشار و هزینه اولیه محل نصب سیستم تهویه باید به فضای داخلی استخر نزدیک باشد.
– هوای رفت باید به سمت سطح داخلی استخر در مکان هایی که احتمال تقطیر بخار آب بالاست ، هدایت شود.
– دریچه های ورودی هوای برگشت باید به گونه ای قرار بگیرند که امکان بازیابی هوای گرم و بازگرداندن آن به سیستم تهویه را داشته باشد.
ارتفاع نصب دریچه های ورودی برای دور کردن هوای آلوده حاوی کلر از تنفس شناگران باید 1.8 متری سطح آزاد باشد و تعداد آن باید به حدی باشد که هوا را به مکان هایی که بخار یا نم میگیرند هدایت کند.
ارتفاع سقف استخر نیز نباید بالا باشد.
-دریچه های تخلیه نیز باید به گونه ای قرار گیرند که اثر تخلیه هوا در حداکثر مقدار خود و بازگرداندن هوای حاوی کلر به محیط در حداقل مقدار خود باشد. البته گاهی هوای استخر از دریچه های قسمت فوقانی استخر تخلیه می شوند